leverancier van verreweg het grootste deel der petroleum aldaar.

De aanvoer van petroleum in tankstoombooten, in plaats van in vaatjes en zeilschepen, zal voor onze gemeente-financiën een niet onbelangrijk verlies van havengeld geven. Terecht heeft ons Gemeentebestuur daarin geen reden gezien om de aanvraag om terreinen aan die Heeren te weigeren.

Uitbreiding der bestaande petroleum-etablissementen. Ook het etablissement van de Heeren Horstmann & Co. zal worden uitgebreid. Pakhuismeesteren, die een gedeelte van hunne terreinen en inrichtingen aan die firma verhuren, laten thans voor hunne rekening de aanlegplaatsen voor diepgaande schepen beneden waarts uitbreiden.

Nieuwe steigers aan de Westerkade. Ten behoeve van den dagelijkschen dienst van hier op Harwich, welker Directie het voornemen had te kennen gegeven om meer diepgaande booten te laten varen, werden aan de Westerkade vier stijgers gemaakt, waaraan twee booten ter diepte van 6 M. ligplaats kunnen vinden.

In het vorige jaar was beneden waarts van deze kade langs het Park en den Heuvel een rijzen dam met zandaanplemping gemaakt, welke de normaliseering der rivier over dat gedeelte voltooide. Hiermede werd verbonden de uitbaggering daar ter plaatse tusschen den oever en de geul tot eene diepte van 6 M. Omdat deze dam een ankerplaats had weggenomen, werd door den Gemeenteraad besloten tot het daarlangs plaatsen van duc d'alven.

Wenschelijkheid van het instellen eener Commissie tot voorlichting van het Gemeentebestuur in zake Handel en Scheepvaart. Te Antwerpen is eene commissie, bestaande uit den Havenmeester, den Ingenieur der Gemeentewerken, den Inspecteur van het Loodswezen en twee rijksambtenaren van de spoorwegen en de douane, die onder het voorzitterschap van den Wethouder van Plaatselijke werken of van Financiën elke week bijeenkomt om de belangen van handel en scheepvaart te bespreken. Wij meenen, dat iets dergelijks met eenige wijziging ook bij ons wenschelijk zou zijn. Wanneer bijv. ééns in elke maand bijeenkwamen de Rijks-Ingenieur voor de rivieren, de Inspecteur van het Loods wezen, de Havenmeester der Gemeente, de Rijkshavenmeester en een paar leden van de Kamer van Koophandel uit de Commissie van reeders, dan zijn wij overtuigd, dat daardoor

de belangen van handel en scheepvaart bevorderd zouden worden. Ieder van hen hoort in zijn kring welke de behoeften zijn; en bij gemeenschappelijk overleg zou veel eerder blijken wat noodig is en aan welke behoeften voldaan kan worden, dan zulks anders mogelijk is door de wisseling van schrifturen.

Uitbreiding der gelegenheid tot dokken van groote schepen. Door H.H. Burgemeester en Wethouders werd aan onze Kamer advies gevraagd over plannen tot uitbreiding der gelegenheid tot dokken van groote schepen.

Tot nog toe zijn hier twee drijvende droogdokken en wel een van 48 M. en een van 90 M., die kunnen worden saamgekoppeld. Inderdaad bestaat er noodzakelijkheid van uitbreiding daar bij een zoo groot scheepvaartverkeer deze twee dokken niet voldoende zijn en het gebruik, dat daarvan gemaakt wordt, jaarlijks

toeneemt.

Drie verschillende plannen werden ingediend. De Directeur van Gemeentewerken stelde voor een nieuw dok bij te bouwen van 110 M., de dokmeester stelde voor aan het bestaande dok van 48 M. een lengte van 80 M. toe te voegen, de Commissie voor de plaatselijke werken een nieuw dok te bouwen van 65 M. lengte.

Hoewel wij erkenden, dat eerstgenoemd voorstel het meest afdoende was, meenden wij dat hiertegen om de groote kosten misschien bezwaren zouden bestaan en adviseerden daarom tot aanneming van het laatstgenoemde voorstel. De Gemeenteraad besloot echter conform het eerste voorstel een nieuw dok van 110 M. bij te laten bouwen. Wij behoeven niet te verklaren, dat wij dit besluit toejuichen.

Tegelijkertijd werd ook besloten de noodige inrichtingen te maken, om in het bestaande droogdok des nachts met electrisch licht te werken.

Keuze van Rotterdam als tusschenhaven voor de Duitsche gesubsidieerde stoombootlijn op Oost-Afrika. Gelijk bekend is, werd door den Duitschen Rijksdag besloten subsidie te verleenen aan een nieuwe geregelde stoombootlijn op Oost-Afrika. Deze booten moeten als tusschenhaven een haven in Nederland of België aandoen en dezerzijds werden pogingen gedaan om te verkrijgen, dat ditmaal de keuze zich op Rotterdam zou vestigen. Wij zorgden daarom dat de betrokken autoriteiten geheel op

de hoogte zouden zijn van wat onzes inziens vóór onze haven pleit en vestigden bovenal de aandacht op den verbeterden toestand van onzen Waterweg met opgaaf van diepgang en geseinde diepte op de lijn der geleidelichten en van gedetailleerde kaarten waarop de dieptelijnen en de diepte in de koerslijnen nauwkeurig waren aangegeven.

Een krachtigen steun vonden wij bij de steden in ZuidDuitschland; zoo lezen wij in een adres aan de Kamer van Koophandel te Mannheim:

"

„Est ist dabei allerdings ganz selbstverständlich, dasz wir „bezüglich eines Reinseehafens nach wie vor in allererster Linie darauf Werth legen müssen dasz diesesmal Rotterdam gewählt "wird. Denn, dasz müssen wir wieder und wieder auf das Nachdrücklichste betonen: für den Rheinverkehr ist und bleibt gerade Rotterdam der weitaus gelegnetste Platz."

"

Inklaringen op Rotterdam en in het Rijk sedert 1850. Hieronder evenals verleden jaar, een staatje van inklaringen uit zee op Rotterdam en in het geheele Rijk.

1885 3724 2,120,347 8021 4,137,064 1889 4547 2,809,203 9182 5,221,043

*49,54

Inklaringen in eenige der voornaamste havens.

Uit de vol

gende opgaaf kan men eenigszins zien, wat onze haven is, in vergelijking met andere havens van Europa.

46,55 51,01

53,8

Uit deze cijfers blijkt, hoe belangrijk het aandeel van Rotterdam is in het scheepvaartverkeer, vergeleken met andere havens van Europa. En daarbij moet men nog in aanmerking nemen, dat het cijfer voor Rotterdam alleen bevat zeeschepen direct uit zee ingeklaard. Te Antwerpen is daaronder begrepen alles wat van het buitenland komt, dus ook langs de rivieren, terwijl in de Engelsche havens de kustvaart is medegeteld. Voor eene vergelijking zou men dus eigenlijk een groot deel der Rijnschepen moeten in aanmerking nemen, behalve nog de schepen, die uit België binnen door worden ingeklaard.

Rijnvaartverkeer. Het goederenverkeer van de voornaamste Nederlandsche havens met Duitschland was als volgt, in tonnen:

Daarenboven komen onder het hoofd andere Nederlandsche havens nog voor, als naar en van Nederland vervoerd in 1889, 1,630,516

en in 1888 1,788,429 Tonnen. Dit zijn goederen, die bij ons geen inkomende rechten betalen en dus vrij gemaakt worden aan de grenzen. Daarom wordt aan de grenzen de plaats van bestemming niet genoteerd; een groot deel er van behoort eigenlijk bij den invoer van Rotterdam.

Het geheele Rijnvaartverkeer tusschen Nederland en Duitschland bedroeg alzoo in 1889 4,438,782 tonnen, in 1888 4,601,198 tonnen. Het Rijnvaartverkeer tusschen Duitschland en België bedroeg in 1889 934,233 tonnen, in 1888 907,039 tonnen.

Vervoer langs de spoorwegen. Ter aanvulling van de cijfers van het goederenvervoer volgen hier ten slotte nog de opgaven van het vervoer langs de spoorwegen.

Rhijnspoorweg (van Mei tot Mei):

Scheepvaart. Het jaar 1889 was voor de scheepvaart een zeer voordeelig jaar. Konden reeds de reederijen in de vorige jaren een goed deel der vroeger geleden verliezen terug verdienen, de verbetering bleef standhouden en belanghebbenden kunnen alleszins tevreden zijn met de behaalde resultaten gedurende het afgeloopen jaar.

Vrachten op Noord-Amerika. De stand der vrachten bleef hoog. Uitgaande lading was voor de stoom vaartlijn op New-York in den regel voldoende. De retourvrachten waren bevredigend, in het eind van het jaar zelfs zeer hoog.

Ook van Baltimore waren de vrachten voor stoomschepen zeer loonend; uitgaande goederen daarheen komen echter zelden voor, zoodat de stoomschepen dan ook steeds in andere havens uitgaande vracht moeten zoeken.

De zeilvaart is dit jaar sterk achteruitgegaan. Het vervoer van petroleum, vroeger geheel in handen van zeilschepen, is thans voor een goed deel overgegaan in speciaal daarvoor ingerichte stoomers (tank-steamers). Slechts zeer sporadisch liggen thans nog zeilschepen in lading naar de Vereenigde Staten.