dictum Patrem Abbatem ad Monasteria fua predicta caufâ visitationis & correctionis ibidem exercende declinantem, prout fuo incumbebat officio & à bone memorie Domino Clemente Papâ erat eidem clementer indultum, admittere recufabant & predictus Pater Abbas auctoritate Apoftolicâ fufpenfionis & excommunicationis fententias in predecefforem noftrum & Abbates predictos nec non predictos officiales, eorum exigente contumatiâ & inobedientiâ, promulgaffet, tandem nos dicto predeceffore noftro viam universe carnis ingreffo, in Abbatem Monasterii nostri canonicè prefecti, confiderantes quòd membra non debent à capite difcrepare, & quòd nos femper predicto Patri Abbati in premiffâ lite adhefimus & adheremus, & quòd bonarum mentium eft culpam agnofcere ubi culpa nulla reperitur, ad predictum Patrem Abbatem Arrouafie personaliter accedentes, eidem fupplicavimus humiliter & devotè ut fi forte aliquod periculum suspensionis, excommunicationis, vel aliquod aliud propter participationem occafione litis predicte & auctoritate predictâ nobis immineret, abfolutionis beneficium idem Pater Abbas nobis impenderet, & juramento à nobis in verbo Sacerdotii in manu predicti Patris Abbatis preftito quòd nos fuper premiffis ftabimus ordinationi ipfrus & voluntati, & quòd eidem tamquam Patri Abbati obediemus fecundum tenorem privilegii predicti Pape Clementis & aliorum privilegiorum & statutorum Ordinis memorati, & quòd adverfarios canonicos noftros & rebelles predicti Patris Abbatis qui ei in premiffis adverfantur ad concordiam & reconciliationem cum predicto Patre Abbate in eundem, prout fecundum Deum & juftitiam melius poterimus, inducemus, idem Pater Abbas, noftrâ devictus instantiâ, abfolutionis beneficium, fi quod forte in premiffis fuerit neceffarium, ex habundanti nobis impendit. In cujus rei teftimonium figillum noftrum prefentibus litteris duximus

N°.

XXXI. 7 Novem.

1284.

apponendum. A&tum & datum anno Domini M. CC. feptuagefimo fexto, Dominicâ poft feftum Beatorum Petri & Pauli Apoftolorum.

Concordat touchant les Droits de vifite & de correction, entre
Le Général & les Abbés d'Hénin, de Ruiffeauville,

UNIVERSIS

de Sainte Marie de Boulogne &c.

NIVERSIS prefentes litteras infpecturis B. (*) divinâ permiffione Abbas Sancti Nicholai Arrouafie Ordinis Sancti Augustini, ac eadem permiffione Beate Marie de Hynniaco, de Nemore, de Boloniâ, de Mareolo, Sancti Nicholai de pratis juxtà Tornacum, Sancti Bartholomei de Brugis, de Dulci-valle, de Senebekâ, de Warnefton, de Chokes, de Bello-Loco, Sancti Wlmari in Boloniâ & de Claro-fageto Abbates & di&torum locorum Conventus, ejufdem Ordinis, falutem & finceram in Domino charitatem. Noverint univerfi quòd cùm inter nos Abbatem & Conventum Arrouafie predictos ex unâ parte ac ceteros Abbates & Conventus prelibatos ex alterâ, super quibufdam litteris Domini Clementis Pape correctionis & vifitationis à nobis Abbate & Conventu Arrouafie impetratis, orta fuiffet diffentio & diu litigatum, quarum tenor talis est: Clemens Epifcopus fervus fervorum Dei, dilecto filio Abbati Arroafie Attrebatenfis Dyocefis, falutem & Apoftolicam benedictionem. Inter cetera que diverfimodè follicitudinis Apoftolice ftudia diftrahunt, ad ordinem tuum Arroafienfem quem ad perfonas illum profeffas benevolentie paterne affectu profequimur, mentem noftram fpecialiter convertentes in votis gerimus operamque

(*) Balduinus.

libenter apponimus ut in ordine ipfo morum cenfura vigeat, ac ibidem profecutioni eorum que regulari honeftati congruunt & decori fic abfque intermiffione infiftatur efficaciter quod circà hoc nil obmitti penitùs videatur. Ad noftrum fiquidem te fignificante pervenit auditum quòd cùm felicis recordationis Innocentius Papa predeceffor nofter vifitandi Monafteria ipfius Ordinis, & corrigendi que in ipfis corrigenda effent, & compefcendi contradictores per cenfuram Ecclefiafticam appellatione remotâ Patri Abbati ejufdem Ordinis conceffiffet per fuas litteras liberam facultatem, tandem fuper hoc inter te ex parte unâ & Diffinitores tui capituli generalis pro fe & Coabbatibus fuis, dicti Ordinis ex alterâ orta materia questionis, bone memorie H. TT. San&te Sabine Presbiter Cardinalis tunc per partes illas tranfitum faciens, de confenfu partium ordinavit ut Diffinitores ipfi duos ex eis fingulis annis eligerent qui unà tecum per fingulos annos dicta Monafteria vifitarent prout in ipfius Cardinalis litteris confectis exindè pleniùs dicitur contineri, pie quoque memorie Alexander Papa predeceffor nofter ordinationem hujufmodi ratam habens & gratam, illam auctoritate Apoftolicâ confirmavit. Sanè contigit interdum quòd predicti duo Diffinitores electi taliter tecum nolunt predicta Monafteria vifitare, ficque te folo ad impendendum inibi visitationis hujufmodi officium procedere non valente, ob vifitationis ipfius defectum, Ordini prelibato non modicum temporaliter & quod periculofius eft & gravius, fpiritualiter imminet detrimentum. Super quo per noftram diligentiam oportunum adhiberi confilium petiisti. Quoniam igitur ad Ordinis prelibati, cujus Deo placentem religionem virtutum fructum jugiter obtamus producere, oneftatem fpectare credimus & honorem ut hec vifitatio minime negligatur, prefentium tibi auctoritate concedimus ut fi prefati duo Abbates ad hoc jam electi ac etiam

in futurum à memoratis Diffinitoribus eligendi, à te legitimè requifiti prelibatum vifitationis officium unà tecum juxtà ordinationem hujufmodi noluerint exercere, tu cum eorum altero fi intereffe voluerit, altero intereffe nolente, alioquin ordinatione nec non & confirmatione predictis nequaquam obftantibus, officium ipfum fecundum predictarum ipfius predecefforis Innocentii litterarum continentiam & gratiam à Domino tibi datam ad bonum falubremque ftatum pariter & profectum predictorum Monafteriorum & degentium inibi perfonarum, folus exequi liberè valeas & implere. Nulli ergò omninò hominum liceat hanc paginam noftre conceffionis infringere vel ei aufu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare prefumpferit, indignationem omnipotentis Dei & Beatorum Petri & Pauli Apoftolorum ejus fe noverit incurfurum. Datum Viterbii nonis Junii, Pontificatûs noftri anno quarto. Tandem de proborum confilio propter bonum commune totius Ordinis & ad removendam amodò omnem diffentionis materiam fic unanimiter duximus ordinandum, videlicet quod littera Domini Hugonis a fede Apostolicâ confirmata cujus forma talis eft: Frater Hugo miferatione divinâ TT. Sancte Sabine Presbiter Cardinalis Apostolice fedis legatus univerfis prefentes litteras infpecturis falutem & finceram in Domino karitatem. Cùm inter Abbatem Arroafie ex unâ parte, & alios Abbates ejufdem Ordinis Arroafienfis ex alterâ, effet contentio fuper quibufdam litteris correctionis & vifitationis que à fede Apoftolicâ ab ipfo Abbate Arroafie fuerant impetrate, & diù fuiffet fuper hiis gravis altercatio inter eos, tandem interpofuimus partes noftras ad tractandum de pace propter commune bonum totius Ordinis, & ut laboribus & expenfis partium parceretur, ità quod per confenfum partium de bonorum confilio inter eos duximus ordinandum; quod Diffinitores Ordinis in capitulo generali fingulis annis

adjungent

161

adjungent Abbati Arroafie duos de Diffinitoribus qui per fingulos annos cum ipfo Abbate Arroafie Ecclefias Ordinis auctoritate Domini Pape vifitabunt & corrigent fecundum ftatuta Ordinis que in ipfis Ecclefiis & perfonis Ecclefiarum invenerint corrigenda, conftituentque Diffinitores in capitulo generali alios de Diffinitoribus qui fuccedent illis duobus vel eorum alteri fi quis ex ipfis impediretur, vel infirmaretur, vel decederet anno illo; hanc pacem noftro duximus roborare figillo in predictorum teftimonium & munimen. Datum Camerace kl. Junii, Pontificatûs Innocentii Pape quarti anno nono. Firmiter teneatur & obfervetur in futurum, hiis notatis quod Ecclefia Arroafie predicta eodem modo quo alie Ecclefie Ordinis visitetur annis fingulis à duobus Diffinitoribus ad hoc electis ac etiam corrigatur, & etiam Diffinitores in generali capitulo conftituti curabunt quod. fe non excufabunt in dictis vifitationibus faciendis. Infuper littera Domini Clementis Pape predicta dormiat quoufque per generale capitulum fuerit suscitata, feu etiam revocata. Nec eft obmittendum quòd nos Abbas Arroafie predictus unà cum Diffinitoribus electis in capitulo generali habemus poteftatem augendi, minuendi, fecundum Deum & Ordinem prout videbimus Ordini expedire & hactenùs in Ordine noftro exftitit confuetum; & nos Abbas & Conventûs Arroafie predicti virtute iftius compofitionis feu ordinationis, privilegium nullum, indulgentiam, feu aliquid aliud in prejudicium di&torum Abbatum & Conventuum fine ipforum expreffo confenfu poffumus impetrare. Hec omnia & fingula tam nos Abbas & Conventus Arroafie ex unâ parte predicti, quàm ceteri prefati Abbates & Conventus ex alterâ, promittimus bonâ fide nos obfervaturos firmiter nec contraventuros quoquomodo, ad hec nos & fucceffores noftros per has patentes litteras obligando. In quorum teftimonium prefentibus litteris

Nnn