V reerd, dat, in plasife der voorfz. Molens, de Commissie geautorifeerd wierdt van Holland de Stoom Machine, by Rotterdam ftaande, en aan dat voormaalig Gewest toebehoorende, aan te koopen, en dezelve in deeze, Droogmakery te doen plaatfen: deeze aankoop is vervolgens door de Commissie voor f 15000 gefchied, de Machine is afgebroken en naar Mydrecht vervoerd,; de fundeering en optrekking van bet Gebouw tot dezel ve benodigd, is ook nog dit jaar voor eene fomma van. erv lg van het Rapport van den Burger Re† 4500 gefchied; doch deeze maatregel heeft zo prefentant Leemans en verdere Gecommitteerden tot de Financieele zaaken, ten examen van eeue Missive van 'U tvoerend Bewind, daarby voor gedraagen hebbende het verleenen eener Sub fidie aan de Mydiechtfche Polder, ter fomma van £200,000. Daar men dus begon te ondervinden, dat de geduurige defecten aan de Stoom Machine, gevoegd by de verbaa⚫ zende toevoer van buitenwater in de Pias, welke toevoer naar maste van de meerdere voordering der Droogmaking, aanmerkelyk toenam, veroorzaakten dat de geheele Droogmaking, zonder bykomende hulpmiddelen, siet tot ftand zou kunen komen, was men bedacht om de Stom Machine door andere middelen te fubfidieeren: Schouten Directeuren floegen daartoe voor een Gang-Molen, name: lyk twee Vyzel-Molens tot Onder-Molens en een Boven Molen, met een gewoon Scheprad; dit wierdt door het toenmalig Provinciaal Utrechts Bestuur geadopteerd, doch naderhand op voordragt der Commissie in zo verre gealte XII, DEEL. zeer de afkeuring van de meerderheid van het Collegie van Schout en Directeuren weggedragen, dat het zelve ftandvastig heeft geweigerd, om iets te verrichten of te doen verrichten, het geen tot het oprichten van dec ze tweede Stoom Machine eenige berrekking heeft en het geen de grondflag heeft gelegd tot alle die differente fuss tenuen en requesten van beklag, welke faccesfivelyk aan de Conftitueerende Vergadering en het Wergevend Lichaam over deeze zaak zyn ingediend, waarvan wy den ui flag tot meerdere herinnering, met een woord, op zyn plaats zullen ter neder ftellen. Het begin van het Jaar 1798 leverde niet veel belangryks op, de Stoom machine bleef op denzelfden voet voortwerken, en hield het gezaaid: veilig; de nieuwe kopere Wa terkerel was nu ook gereed en wierdt in 't Werktuig ge bragt; dezelve voldeedt zeer wel, en men merkte op voor dezelve veel minder Koolen dan voor de verfletene yzere Ketel nodig te hebben; dan het Utrechts Provinciaal Be ftuur, door de puliticque Regeeringsverandering altoen in de Republiek voorgevallen, in een Adminiftratif Bestuur 2. z bera berfchapen zynde, oordeelde h.twerk tot de plaasfing der tweede Stoom-Machine by provifi te moeten taken: door deeze verandering, en de daarftiling van een Agent fchap van Tuezicht op den ftaat van Dyken, Wegen en Wateren, ging de opperbeheering deezer D oogmakery aan hetzelve over, deeze Agent deedt het werk der plaathing van de tweede Stoom Machine voortgaan, de Aapneemer der Fundsering groef de Put daar toe, doch inmiddels adres feerden zich verfcheidene Stemgerechtigde Burgers van Mydrecht op den 14 February 1798 aan de Conftitueeren de Vergadering, met verzoek de plaatfing van een tweede Stoommachine te ftaaken, en de Droogmsking door middel van Molens voort te zetten; dit Request wierd aan het Admistratif Utrechts Beftuur om bericht gezond n, het welk ingekomen zynde, deedt de Commisfic, in welker handen alle deeze Stukken waren gesteld, in de eerfte Ka. mer van het Inconflitutioneel Wetgevend Lichaam op den 29 Mey 1798 Rapport, en wierd ten zelve dage dien conform beflooten, alle de gemelde Stukken te zenden aau htUitvoerend Bewind, om daar mede zodanig te handelen, als hetzelve zou oordeelen te behooren. Het werken aan de Fundeering der tweede Machine ging intusfchen woord, en het inheyen der palen was' feeds begonnen, toen op den 24 Auguftus 1798 zich op nieuw eenige Burgers aan deeze Vergadering vervoegden, op nieuw verzoekende, dat hetzelve werk geftaakt, en Mo. leos tot hulpmiddelen der Droogmaakery vervaardig mog ten worden. De Agent had intusfchen mede het Bestuur over deeze Droogmakery veranderd, het Collegie van Schout en Directeuren vernietigd, en eene Commissie ter beneficeering, bastaande uit vier deskundige Burgers, aan gefteld. Deeze Requeftramten vermeenen, dat deeze Refo, lie tegen het wettig recht der Ingelanden frydig was, en verzogten mitsdien mede de vernietiging derzelve, alle de eze stukken commisforiaal gemaakt zynde, wierd op den 7 Sept. 1800 deswegens Rapport uitgebragt, en op den 14 daar aan volgende beflooten, het bericht, de confide ratien en advis van het Uitvoerend Bewind te requiree ren, zo omtrent den ftaat der Droogmakery zelve als on trent het verzoek om Molens, in plaatfe van een twee de Stoommachine, te employeeren. Het Uitvoerend Bewind had intusfchen reeds het voordwerken aan de tweede Stoommachine doen flasken, men ging al verder zo goed mooglyk met de eerfte voord, en onderzogt al meer en meer paar de redenen en oorzaaken dyk, of 2°. door de flegte vereeniging van den Dyk met het Staal waarop dezelve gelegd was, of 3°. door den Veengrond zelven, welke in het Saal van den Dyk wordt gevonden, en welke door de weinige zwaarte van den Dyk geacht konde warden niet genoegfaam in eengedrukt te zyn. Het ingeftorte zand most noodzaaklyk in alle deeze openingen indringen, en de digtheid bevoorderen; dan de ondervinding heeft doen zien, dat ook dit middel onvoldoende is geweest, de toevoer is wel eenigfints verzinderd, doch heeft geenfints opgehouden, zoo dat het thans voor genoegfaam bewezen gehouden kan wor den, dat deeze toevoer voornamelyk plaats heeft door eigentlyk gezegde Wellen, welker canaalen door de Klei bidding heen met de aanpaalende Plasfen gemeenschap hebben. In het jaar 1809 heeft het Gewas in het drooge gedeel. te cene aanmerklyke ramp ondergaan, veroorzaakt door het doorbreeken der Kade in de maand January, waar door de aan was niet minder dan van 2 voet is geweest, ook heeft de Vorst veel schade aan het zaad toegebragr, echter is de eene en andere ramp nog zodanig hersteld, dat by den publicquen verkoop van de 300 Mergin, welke weder -Dezraid geweest zyn f-12,000 16 gekomen, zynde, bezel. ve, zonder de voorfz. rampen op f 20,000 waarde ge. fchat geworden. De Commissie ter beneficeering, aile deeze rampen en de fteeds onvoldoende ung der aangewende middelen nog. maals in ernstige overweging genomen, en daarby nagegaan. hebbende de fteeds voortduurende opinie tegen het bou wen der tweede Stoommachine, he fo vermeend Veenen voordragt van een anderen aart aan het Bewind te moeten do d, waar voor de redenen in het broede zyn vervat in eene Mufive door dezelve op den 7 February 1800 aan den Agent van Policie en toezicht over de Dyken enz. toegezonden, en waarvan, Copie by, des Bewinds Misfive, waarop wy thans rapporteeren, is gevoegd; wy zullen de daarin voorkomende argumenten niet van stuk tot fluk.over. fchryven, daar Ulieder verlangen waarfchynlyk zal zyn, dit Rapport met de Stukken te doen drukken, ten einde beflisfin, en kunnen Ul.-mitsdien aan de lecture van dien eene zaak van zo veel gewigt, na rypen raade, te kunnen renvoyeren; de voordragt zelve bepaalt zich tot het bou. wen van agt Scheprad Watermolens, welke ftrekken moe ten om met van den aanvoer van het Buitenwater, en daar mede liep complee der Stoom Machine den voorfchreven lo 1799 beproefde men det aanvoer van het Buitenwa ter kragidaadig te ftuiten, door middel van eene zandftor thing buiten tegen den Ringdyk, in eene fleuve door den losfen Veengrond tot op de Kleibedding gemaakt, en ver volgens tot op 2 à 3 voeten boven het Buitenwater op. getrokken; de theorie voor deeze bewerking bestond in de waarfchynlykheid, dat de toevoer van het Water veroor zaakt wierd : 19. of door de flegte fpecie van den Ring. aanvoer te overwinnen, en de Pas tot eene droogte te brengen; dit middel befchou vi ges melde Commissie als het uiterste het geen aan deeze1bügel lukkige Droognak ry nog behoort beproefd te worden; en vleit zich, dat hetzelve aan het oogmerk zal beantwoorden: de hier toe benodigde kosten worden geicht eene fomma van 200,000 te zullen bedragen." Het is deeze Voordragt welke aanleiding heeft gegee. ven tot het Commisforiaal, op deeze uwe Commisi.get frekt; Gylieden zuk thans met het gefchiedkundige der Droogmakery zo wel als met derzelver natuurlyke gefteld. heid Held genoegzaam bekend zyn, en wy zullen dus kunnen overgaan om onze gedachten medetedeelen over de groote ons voorgestelde vraag: of er al of niet, of wel in hover re met de droogmaaking van den Mydrechtschen Poel zoude behooren voortgegaan te worden? Uit het geene gezegd is zult Gylieden hebben opgemerkt, dat de natuurlyke Wellen, die den grooten toevoer van water in deeze Droogmakery aanbrengen, zo-dieron der den grond gelegen zyn, dat gene kunstbewerking, door zandplempingen als anderzins, dezelve zal kunnen toppen of te boven komen; deeze Wellen zyn en blyven mitsdien de grootte rampen, waar mede deeze Droogma kery te worstelen heeft: hoe verder dezelve vordert, des te' grooter wordt de perling van het Buiten water in de aan gelegene Plasfen, en deeze Wellen geeven in die zelfde evenredigheid meerder Waters op, het geen men zelfs in den tyd, dat deeze Plas het meest uitgepompt was, bespeurd heeft zo fterk te zyn, dat de Molens, welke gefchikt zyn de aangelegene Plasfen op zekere Peil te houden, al toen geheel hebben kunnen tilstaan, zo dat al het Water het geen anderzins van deeze Pasfen zoude hebben moeten worden weggemaalen, zich door deeze onderaardsche Ca. Daalen op de Mydrech sche Pias heeft ontlast. Wanneer wy deezen staat van zaaken nagaan, geeft dezelve voor het vervolg geen gunstig vooruitzicht, men ziet wel is waar fomtyds gebeuren, dat, wanneer de Plasfen eenmaal zyn droog gemaalen, de persing van de lucht zodanig vermogen op de losfe gronden uitoeffent, dat dezelve zodanig beklinken, dat daar door het ver ogen der Wellen wordt overwonnen, doch dit gaat niet al:oos door, en is missdien eene zaak die wel eenige waarschynlykheid heeft, doch waarop echter niet is te rekenen; zo dat wanneer eens onverhoopt het vermogen der Wellen dat van de per fing der Buitenlucht mogte overtreffen, men in de noodzaaklykheid zou komen de fterkte Wellen met Kadyken te omringen, en zo veele kleinere Plasjes in de groote Droogmakery te behouden, of wel zo veel vermo gende Waterwerktuigen aan den gang te houden, om al het Water, her geen door dezelve in de D oogmakery wierdt aangevoerd, langs de Togien terftond naar die Werk tuigen te leiden, en door dezelve te doen wegpompen of opmaalen: doch aldan komen wy in eene andere zwatigheid, welke niet wel zal kunnen worden uit den weg geruimo, en hierin beftaat: dat aldan de gepro. jecteerde twee Gangen Watermolens niet genoegzaam zul. len zyn om de Plas droog te houden, maar dat daar toe de geduurige medewerking der Stoom Machine waarfchynlyk vereischt zal worden, en dat aldan de drooggemaakte gronder nimmer zo veele revenuen zullen kunnen opleę veren, waar door deze en andere noodzaaklyke kosten der Droogmakery' zullen kunnen worden goedgemaak:; zo dat in zulk een geval de Landeryen geene de minte waarde zouden hebotu," maarthallen tyde tot een last voor de algemeene Schatkist zouden moeren ver blyven. Deeze zyn de groote zwarigheden tegen het voortze ten der Droogmakery; dan daar men om deeze zaa grondig te beoordeelen, ook weeten moet, welken de-nadeulen zouden zyn, die het niet voordzetten der Droog. mankery zoude na zich fleepen, zullen wy Ul. dezelve thans gaan opgeven. De onderneming deezer Droogmakery moet men niet alleen befchouwen als geschied te zyn, om de elf honderd Morgen Lands, welke dezelve bevat, aan het Water te ontrekken, en in vruchtbaare Akkers te herfcheppen; → maar om dezelve te doen ftrekken tot een beginsel van een veel uirgebreider onderneeming, namelyk, om door de zelfde Werktuigen, welke deeze Pics zouden hebben droog gemaakt, daarna de andere nabygelegene Plasfen en ver veenbaare Landen, fuccefivelyk de een na den anderen, wederem droog te masken, en terug te brengen tot een staat van vrugtbaarheid, zo als zuiks uit den geheelen aan. leg van deeze Droogmakery en uit den inhoud van 't ver. leefde Oftroy ten duidelykstea is te zien. Wanneer men nu opmerkt, dat die Oroy verleend is in een tyd, dat men nog om geene vernietiging der voor. maalige Gewestelyke Souvereiniteiten kon denken, en daɛ mitsaien bet oogmerk toen niet kon zyn, die Droɔgmaa kery ook voor een nabuurig Gewest van nat te doen wor den, dan zal het nuttige van zulk eene uitgebreide onder neeming veel evident:r worden in een tyd, 'dat de geheelé Republiek onder één oppermagtig Beftuar, met vernietis ging der voormalige Gewestelyke Souvereiniteiten en Grenzen is gekomen, en watrin tevens alle zalke wer ken uit ééne algemeene Nationaale Schatkist worden ge. maakt. Een jeder, welke in dat gedeelte der Republiek, alwaar deeze Droog naakery gevonden wordt, eenigzins be kend is, zal weɛten, dat dezelve ais omringd wordt door verbaazende Waterplassen, weike veelal de gevolgen zyn van door onze Voorvadets aangelegde Veeneryen, zonder Fonds tot weder Droogmasking, deeze Plasfen bruiden zich zelve, door de losheid der omgelegene Gronden, en de kracht der door den Wind voortgestu wse Golven all ugskens meer en meer uit, en leveren voor onze Nakomeling. fehap een treurig vooruitzicht op; de beteuggling deezer Plasten kost jaarlyks aanmerkelyke fommes, welke nog niet alyd voldoende zyn, om de oevers voor verdere af breking te fecureeren; zo dat, wain er men dit alles voegt by de fteeds toencorende ophooting der Beddingen onzer Rivieren en Zeeboezems, en daar door allengs verGimmer. den ftaat der Binnenlandfche uitwateringen, de Waterkaat van ons Land alle die zorgen vereischt, welke in ons ver mogen zynį am in volgende Eeuwen onzen phyficquen faat te behouden. De vermindering deezer Waterplassen of Binnenlandfche Meiren is mitsdien en zask van het hoogste aanbelang, en deeze Dloogmakery, uit dit oogpunt," kan tot bereiking van dat doeleinde xammerko ya bydragen; immers hebben wy gezien, dat thans reeds de nabuurige Plasfen door on Zz 2 der. dernardiche Canaalen zich op deeze ontlasten; - en die geeft ons de zekerheid, dat, daar volgens onze informa tien de Stoommachiene, welke bet Water uit deeze Plas oppompt, hetzelve zo diep ophaalt, als vereischt zoude worden, om ook de nabuurige Plasfen droog te kunnen maaken, men, wanneer eerst deeze droog zal zyn, door het vervaardigen van gefchikte Togten, bet Water uit de andere Plasfen door deeze Droogmakery heen naar deeze Soommachine en te vervaardigen Molens zoude kunnen -leiden, en dezelve alzo mede ui pomper. Wy gevoelen zeer wel, dat dit een werk is, het geen zich nog maar in het verfchiet voordoet; doch wy gelooven echter, dat men by het opmaaken van een besluit over het al of niet voort. zetten deezer Droogmakery tevens daarop het oog moet .vestigen. verre na niet als geheel gerisqueerd kan worden bes De eerfte Kamer van het Vertegenwoordigend Lichaam des Bataaffchen Volks, gehoord hebbende het Rapport eener perfoneele Commissie, op eenen voordragt door het Uitvoerend Bewind, by Misfive van 27 February 1800, gedaan tot het confenteeren van eene fomma van tweemaal honderd duizend Guldens, tot het doen vervaardigen van twee Gangen of agt Wind-Scheprad Watermolens, tea einde de Stoommachine in het droog maaken van de My. drechtfche Plas te hulp te koomen, en door dit middel als een laattle praef de voorfz. Droogmakery to volko menheid te brengen. Overwegende, dat deeze Droogmakery niet alleen voor de Landen, welke dezelve bevat, maar ook tot verdere droogmaking der aanpaalende Plasfen van uitgebreid nut zou kunnen zyn. Befluit: Dan als wy meer tot deeze Droogmakery zelve komen, moeten wy Ul. onder het oog brengen, dat de Eigenaars der Landen van de tweede bedyking privative Perfoonen zyn, welke in de kosten jaarlyks ongeveer f800 hebben gedraagen, die, zo door die bydrage, als door het verleend Octroy, een verkregen recht op deeze Droogmakery hebben, Overwegende, dat voorfz. doeleinde zeer waarfchynlyk en die mitsdien by het laaten vaaren derzelve zoude moeten door het plaatsen van deeze Molens bereikt zal kunnen wor gededommageerd worden; den. dat voorts, wanneer men van de verdere Droogmaking afzag een bekwaame weg tusfchen Mydrecht en den Uithoorn zoude moeten worden berfteld; dat 'er een nieuwe Molen zoude moeten gezet worden, gefchikt om de weder volgelopen Plas op zyn Peil te houden, dat de Oevers van de volgelopen Plas zou cen moeten worden gefecureerd, en jaarlyks door het Land onderhouden; al hetwelk importante uitgaven zoude ten gevolge hebben, welke misfchien in het eerfte Jaar niet veel minder dan de voorgestelde kosten der geprojecteerde Molens zouden zyn. " Deeze voor- en nadeelen dan tegen elkander gefteld, en daarby in aanmerking genomen hebbende de ftellige ver zekering, ons door de Commissie ter beneficeering dezer Droogmakery gegeven, dat dezelve zich erk maakte, om, wanneer het bouwen der voorgestelde twee Gangen -Watermolens wierd geconfenteerd, daar door in geen lang verloop van tyd de Plas droog te zullen zien, heeft ons overgehaald Ulieden tot de voortzetting der Droogmake ry te advifceren; wy bebben daarby den bekrompen fi -nancieelen toestand van 's Lands Casfe, als mede de weinige waarfchynlykheid, dat het Land immer van deze Landen eenige noemenswaardige vrug en zal trekken, wel degelyk in het oog gehouden; doch de mooglyk. heid van de goede reusfite van een werk, dat reeds dertien Tonnen Gauds heeft gekost, en het geen van zulk een uitgebreid nur zoude kunnen worden, heeft by ons tegen de nog aan te wenden kosten rykelyk opgewoo gen; te meer daar, by onverhoopte mislukking, deeze nu te bouwen Molens, het zy naar de Nieuwkoopsche Droogmaxery verplaatst, of wel weder verkogt zouden kunnen worden, eo mitsdien de aan te wenden fom op Het Uitvoerend Bewind der Bataaffche Republiek te au. thorifeeren, tot het doen vervaardigen van twee Gangen elk van vier Wind-Scheprad Watermolens in de Mydrecht fche Droogmakery, en daar voor te confenteeren eene fomma van tweemaal honderd duizend Guldens, welke als een post daar toe beftemd op de Begrooting van 1801 gebragt zal worden. En zal Ex ra& dezes worden gezonden aan het Uitvoerend Bewind, en aan Commisfarisfen tot de Nationaale Rekening tot informatie. enz. MEMORIE van Confideratien op het Rapport van den Birger Reprefentant Lie. mans c.f., uitgebragt den 13 Mey 1801, op eene Missive van het Uitvoerend Bewind der Bataaffche Republiek, gefchreven in den Haag, den 27 February 1800, daar. by voorgedraagen hebbende, om het beloop van f152,000 in de Algemeene begrooting der Staatsbehoeften over den Jaare 180, 10or de Mydrechtsche Droogmakéry opgegeeven, met f48,oco te augmenteeren. De Ondergetekende, ingewonnen hebbende eenige informatien, is daar door overtuigd, en het met de Rappor teurs eens, dat de Droogmakery (die reeds zo veele ton nen Schats gekost heeft) te abandonneeren, een zeer on. verantwoordelyke ftap zoude zyn, en de gevolgen daar van ook onberekenbaar zouden weezen. Mo . Molens moeten 'er dus gebouwd worden. En wel hoe eer zo beter. Maar men oordeelt, dat twee Gangen zwaare Vyzelmolens, van Coaftructie, als thans aan de Nieuwkoopfche Droogmakery gebouwd zyn, die elk 9 à fe voeten water kunnen opbrengen, te prefereeren zyn boven de twee gan. gen Schepradmolens, by het Rapport voorgeflagen, waar door men maar twee Molens nodig heeft op ééne gang, en dus te zamen maar vier Molens,, Men weet, dat een Scheprad meer Waters geeft dan ech Vyzel; maar wanneer men zulke zwaare Vyzels heeft als de gementioneerde, dan is het verfchil niet zo groot, als men zich verbeeldt. Doch toegegeeven, dat 'er een aanmerkelyk verschil be. ftaat tusfchen het uitwerkend vermogen der Schepraden en der Vyzels, zoude men de nadeelen daar van kunnen onderzoeken. Dezelve zyn: ger. 1. De uitmaaling van het Water, duurt des te lan. 2. 'Er exteert eene vreeze, dat de Vyzels de Droogma kery niet zullen kunnen droog houden. 3. Het is bewezen, dat 'er Wellen, Onderaardfche en Water aanvoerende Canaalen zyn, welker kracht door geene langzaame uitmaaling kan beteugeld, maar alleen door de force eener meer geweldige wegmaaling van bet Water moet gebroken worden; hiertoe zyn de Schepraden meer berekead, din de Vyzels. Dit zyn de nadeelen der Vyzels, in vergelyking van de Schepraden; dau (onder correctie) heeft men de vol gende oplossing voor dezelve: 1. Laat de uitmaaling de helft in tyd verschillen, wat zwaarigheid? 'er is nu reeds 7 Jaaren gepompt, zonder dat men maar dien tyd heeft gezien; een jaar en dit kan het niet verschillen, op lang na niet) een jaar meer of min. darkan dan ook geene reden uitmaaken, om de kosten te erdubbelen. Edoch, wanneer men in aanmerking neemt dat vier Vyzelmolens eerder kunnen worden gebouwd, dan agt Schepradmolens, vermits menze niet allen te gelyk, maar fuccesfivelyk de een na den ander moet plaatzen, daar de toestand der Droogmakery thans van dien aart is, dat de Vyzels te gelyk kunnen gebouwd worden, en dat mitsdien de Vyzels veel eerder in werking kunnen wor den gebragt, dan de Schepraden, zo zou misschien het tydstip der voltooijing van de uitmaaling weinig verfchillen, of dat door Vyzels, dan wel door Schepraden gefchied ware; te minder, daar (by eene onverwylde voortgang met deeze zaak) de Vyzels nog vóór den Winter gereed zyn, althans in het Voorjaar, het beste gery ter uitmaaling in werking zoude kunnen ko. men; iets, dat, onder het faveur eener gelyke spoed, met de Schepraden onmogelyk is. Hier door alleen zouden de Vyzels zo veel voor uit kun nen zyn, dat men aan het einde der uitmaaling geen werfchil van tyd gewaar wierdt, 2. Indien twee Gangen zwaare Vyfels de Polders niet kunnen droog houden, te famen met de Stoommachine, die inmiddels by ftil weder alleen de werking doen moet, dan kunnea het de twee Gangen Schepraden ook niet doen. Hoe veele voorbeelden van Droogmakeryen zyn'er niet, waar één Gang Vyfelmolens 4 à 500 Mergens te bemaalen heeft, daar twee Vyfelmolens, ieder op zich zel ve 12 á 13 voet water opmaalende, te fimen 6 à 700 Mergens, en dus elk afzonderlyk 3 à 400 Mergena droog maalen en beftendig droog houden? Het is te verre gezogt, om die onmooglykheid alleen te doen bestaan in het verfchil van fnelheid der uitmaaling; want hoe veele andere oorzaaken kunnen 'er genoemd worden, waar door die inelheid verminderd wordt; ftilte, te doene reparatien, (NB. deeze vallen aan agt Molens meer te doen dan aan vier) zyn ook dingen, waar door de uitmaaling vertraagd kan worden, en het is byzonder deeze aanmerking die het 3. Poinct moeten oplosfen; wanneer dit bezwaar eene wettige reden zyn moet, om Schepraden en geene Vyfels te bouwen, dan zoude men ook moeten vorderen, dat men zich voorzag van eenen steeds even matigen, genoegsaamen Maalwind, want indien die gerequireerde harde maaling nu en dan maar eens eenige dagen door ftifte verhinderd word, dan zullen de Wellen wederom nieuwe kragt oeffenen; het zal dan perfect hetzelve zyn, of men Vyfeis of Schep. raden heeft; beide zullen ontoereikend bevonden worden; maar neen, de Stoommachine en twee formida→ ble Gangen Vyfels zullen, naar oordeel van deskundigen, het Water heel wel weggemalen, en ook op een behoorlyk peil kunnen houden. Men zou het dus veilig met twee G-agen Vyfe's, elk van twee Molens, kunnen wagen. Maar laat ons eens zien, of'er en vooral in dezen tyd, redenen van belang zyn, welken ook eene noodzaaklysheid doen geboren worden, om tot Vyzels en niet tot Schepraden te concludeeren. Men gevoelt ze reeds van zelve. Indien agt Schepraden 100 000 kosten, dan voorzeker de vier Vyzels maar f 100,000. En is dit, alleen uit hoofde der fchraalheid van Gelden, voor het Land van belang het is zo veel te minder verlies, indien de Mo lens, die zelfs door de Commisfie tot beneficeering en ook door de Rapporteurs, eene laatste kragtdadige proef ge naamd worden, eene proef, welke dus mislukken kan eens optoereikende bevonden wierden; want dan was by 't reeds verfpilde geld flegts één in plaatfe van twee Tonnen gevoegd geworden. Maar ook, welk verbaazend verschil in het onder houd. Een verfchil van vier Molens. Hoe veele kosten van reparatien, hoe veele tractementen, hoe veel onderhoud van Molenboezems enz., "worden daar door your de Doogmakery uitgewonnen, Nog geene 1100 Morgens Droog Land, met de kos22 3 |