mijnen gevaarlijk gemaakt gebied zonder gevaar kan doen passeeren, aangezien alle in de baan van het schip zich. bevindende verankerde mijnen, zelfs die met kettingen ankerkabel, gevaarloos aan de wateroppervlakte en terzijde van het schip gebracht worden, hetgeen proefnemingen op 29 mijnen en 17 dummymijnen hebben bewezen.

G. L. GOEDHART.

Het zeevaartonderwijs en de opleiding van
officier ter koopvaardij.

Naar aanleiding van het vele geschrijf, men zou wel haast kunnen zeggen getwist op papier tusschen de gezagvoerders bij de groote vaart en onderwijsmannen op zeevaartkundig gebied, ben ik, op gevaar af van het vuurtje tot een brand te doen oplaaien, zoo vrij eenige algemeene lijnen aan te geven, die m. i. eenige afdoende verbetering in het zeevaartonderwijs en de opleiding van stuurlieden ter koopvaardij zouden kunnen brengen.

gebaseerd op statistieken

en

Alle onderwijsmannen zijn afgevlogen op het door den heer v. W. J. gebruikte woord,,Zeevaartschooltjes", hebben zich m. i. te veel uitgeput met het aanvoeren van bewijzen waaruit het bestaansrecht hunner onderwijsinrichting moet blijken, in plaats van de juiste basis, waarop de heer v. W. J. zich geplaatst heeft, te zien en daaruit een gezond compromis op te bouwen. Stellen we ons de vraag: Zijn de tijden en toestanden zoodanig veranderd, dat de stuurliedenopleidingen en hunne examens niet meer overeenkomstig de eischen zijn, die men in de praktijk aan hen stelt? dan moet hierop het antwoord luiden:

Op schepen als die, waarop de heer v. W. J. vaart, is de opleiding en zijn de examens geen voldoenden waarborg voor practische bruikbaarheid (met uitzondering van de Kw. v. d. Z. en enkele grootere zeevaartscholen).

Maar onmiddellijk daarop diene ook het antwoord als

volgt te worden aangevuld: dat, wat de algemeene vrachtvaart (z.g. wilde vaart) betreft, zoomede de kleine vaart en visscherij en de sleepvaart, de opleiding en de exameneischen heel aardig aan die der praktijk (lees,,veiligheid") voldoen, en dat het daarom alleen al veroordeeld zou moeten worden, indien de,,Zeevaartschooltjes", die een bron van welvaart brengen in de bevolkingscentra waarin zij geplaatst zijn, zouden worden opgedoekt.

En men moet zich nu niet te veel blind staren op de percentages geslaagden, die de diverse zeevaartscholen afwerpen, en deze percentages met elkaar vergelijken, om daaruit een conclusie te trekken.

naar

bewandelen

als

Daarmee raakt men hoe langer hoe meer van den goeden weg af, die zoowel de heer v. W. J. c. s. als de heer Tjebbes c. s. toch, we mogen aannemen willen, d. w. z. de weg die tot verbetering zal leiden. We moeten echter binnen practische beschouwingen blijven en niet de,,Zeevaartschooltjes" zoo maar inééns, zijnde te duur willen opdoeken, en daarvoor in plaats één groote, goed ingerichte Zeevaartschool, ergens in het noorden stichten, die wel zeer waarschijnlijk veel beter algemeen ontwikkelde stuurlieden zal leveren, maar welke stuurlieden dan ook veel hoogere, algemeen materieele en ethische eischen zullen stellen, waaraan op kolen-erts-booten e. d. onmogelijk kan worden voldaan.

We kunnen de thans varende stuurlieden (en voor een 10-tal jaren terug ook al, maar de afscheiding wordt mèt de jaren steeds scherper) verdeelen in twee soorten:

I. De stuurlieden met genoten middelbaar en voorbereidend zeevaartonderwijs.

2o. De stuurlieden die van de lagere- of hoogstens van een m.u.l.o.-school naar zee gingen (dikwijls na mislukte pogingen om een ambacht te leeren) om dan na ± 5 jaren op de zeevaartschool klaar gemaakt te worden voor het 3e st. ex.

De eerstgenoemden vinden gewoonlijk plaats bij de z.g. ,,vaste lijnen", de laatstgenoemden komen in de meeste

gevallen terecht bij de K. N. S. M. of bij de z.g,,wilde vaart”. Onder de eerstgenoemde categorie komen de minste recidivisten voor, wat betreft de examens voor de stuurmansrangen, bij de tweede categorie is het afgewezen worden al reeds voor den 3en rang schering en inslag.

Aan de hand hiervan kunnen de volgende algemeene indeelingen gemaakt worden wat betreft:

Onderwijs, Vaart en Examens.

Algemeene onderwijsindeeling.

Geheel analoog met de bestaande schoolindeeling Lagere School, school voor meer uitgebreid lager onderwijs (kortweg genoemd Mulo-school) en school voor middelbaar onderwijs, (Hoogere Burger-school geheeten), zou men de zeevaartscholen kunnen verdeelen in Lagere Zeevaartscholen (L. Z.), meer uitgebreid lagere Zeevaartscholen (M. U. L. Z.) en Hoogere Zeevaartscholen (H. Z.).

Tot de L. Z.scholen behooren de scholen waar onderwijs gegeven wordt aan visschers, dus de met den oneigenlijken naam aangeduide „visscherij"scholen, waarbij dan tevens kunnen worden aangesloten de scholen die opleiden voor de kleine vaart.

Tot de M. U. L. Z. scholen zullen moeten behooren de met den gewraakten naam aangeduide „Zeevaartschooltjes". Deze inrichtingen leiden op voor alle stuurmansrangen zoowel voor kleine als groote vaart. Voor de visschers is op deze inrichtingen echter geen plaats.

Aan L. Z. scholen en M. U. L. Z. scholen worden geen cursussen van 2 of meer jaren verbonden, die z.g. voorbereidend onderwijs geven.

Tot de H. Z. scholen worden gerekend die scholen, die slechts opleiden voor de stuurmansexamens en de kapiteinsexamens voor de groote vaart.

Daaraan worden als integreerend deel verbonden 2- of 3-jarige cursussen voor onbevarenen.