ces tijdens mistperiodes van de ontvangen radiopeilingen hadden gebruik gemaakt en in de algemeene invoering een groot belang zagen.

De gezagvoerder van de,,Nieuw Amsterdam" was zoo welwillend mij inzage te geven van de op vorige reizen door hem verkregen uitmuntende resultaten, terwijl hij mij tevens in de geelgenheid stelde, door het aanvragen van peilingen, toen wij aan het Nantucket lichtschip onze juiste standplaats konden bepalen, de nauwkeurigheid der peilingen vast te stellen, waarbij bleek, dat zooals in bovenaangehaald artikel reeds was vermeld, de nauwkeurigheidsgrens twee graden boogs is.

Ten einde mij van de inrichting en de werkwijze aan den wal op de hoogte te stellen, wendde ik mij te New-York tot Commander R. B. Coffman, Chef van het ,,Bureau of Naval Communications", op welk bureau mij door den Marine-Luitenant C. W. Horn, op de meest voorkomende wijze inlichtingen werden verstrekt en ik bovendien in de gelegenheid werd gesteld verschillende stations te bezichtigen en geruimen tijd de werkwijze te volgen.

De voorspoedige ontwikkeling van den radiopeiler is voornamelijk te danken aan den wensch om tijdens den oorlog, de standplaats van Duitsche onderzeebooten en van vijandelijke radiostations aan den wal te ontdekken. Bij de proefnemingen welk in 1916 aanvingen en voor een groot deel door Dr. Kolster van het ,,Bureau of Standards" te Washington en door Mr. Pickard welke laatste reeds in 1907 een patent op een richtingvinder verkreeg werden geleid, bleek al spoedig, dat wanneer radiogolven één of meerdere evenwijdige draadwindingen troffen, in deze draadwinding(en) een stroom werd opgewekt, wanneer de golven evenwijdig aan het vlak of de vlakken, waarin de windingen liggen, invielen, terwijl er geen stroom wordt. opgewekt, wanneer de golven loodrecht op het vlak windingen invielen.

Tot dusver worden bij de Amerikaansche Marine twee systemen van windingen toegepast, namelijk de „doos

vorm" en de vlakke of ,,pannekoek"-vorm. Bij de doosvorm

་

geraamte (zie fig. 1), de beide uiteinden van den draad gaan door de as, waarop dit geraamte bevestigd is naar het ontvangtoestel van den marconist. Aan de as waarmede de doos door middel van een handwiel rondgedraaid kan worden, is een wijzerplaat aangebracht, welke een verdeeling in graden draagt, terwijl een vaste wijzer, welke de ware Noord-Zuidrichting aangeeft, in de nabijheid van de wijzerplaat is aangebracht. Wanneer nu de open zijde van de doos in de golfrichting ligt, worden beide zijden van ieder stel draden tot op dezelfde hoogte door de golf getroffen en worden in den draad twee tegengesteld gerichte gelijke stroomen opgewekt, zoodat het resultaat is, dat deze stroomen elkaar opheffen en in het ontvangtoestel geen stroom kan worden geconstateerd. Presenteert de doos de gesloten zijde aan de golf (wanneer dus de golf evenwijdig aan een vlak van winding aankomt) dan wordt van elke winding de eene zijde over een grootere hoogte door de aankomende golf getroffen dan de andere zijde; de in de winding opgewekte stroomen zijn dus ongelijk, heffen elkaar niet op en de resulteerende stroom kan in het ontvangtoestel opgevangen worden.

Bij den,,pannekoekvorm", waar de windingen in één vlak liggen, wordt dus stroom in den ontvanger opgewekt wan. neer het vlak evenwijdig is gericht aan de golfrichting.

Wanneer het vlak de breede zijde presenteert, worden de beide zijden van iedere winding tot op gelijke hoogte getroffen, heffen de opgewekte stroomen elkaar op en wordt in den ontvanger geen stroom opgewekt.

Wanneer de marconist in het walstation de richting wil peilen waaruit het radio-sein wordt afgezonden, dan draait hij, nadat hij het sein heeft opgevangen, met het handwiel het dradengestel rond, totdat op een gegeven oogenblik, wanneer de open zijde bij den doosvorm of de platte zijde bij den pannekoekvorm loodrecht op de golfrichting staat (beide zijden van iedere winding over een gelijke oppervlakte getroffen worden) en er dus in den ontvanger geen geluid wordt gehoord. De marconist kan dan op de wijzer

plaat aflezen in welke peiling het radiosein wordt afgezonden. Hij zou ook de peiling kunnen aflezen, wanneer het geluid het sterkst wordt gehoord, maar het is gebleken, dat het oogenblik van niet hooren scherper is vast te stellen, dan op het oogenblik waarop het geluid het sterkst wordt gehoord.

Evenals bij het magnetisch kompas, oefenen metaalmassa's in de nabijheid een storenden invloed, doordat zij als een scherm werken en de golfrichting wijzigen en moet

men zorg dragen, dat zich binnen de 300 meter van het station geen ijzermassa's, electrische geleidingen, bovengrondsche telefoon- of telegraafdraden etc. bevinden.

Zoowel bij de oprichting van een station alsook op geregelde tijden bij het in dienst zijn, moet men de constante fouten der peilingen bepalen en vastleggen in een correctietabel. Dit kan geschieden door met een schip bij helder zicht een serie van kompas en gelijktijdig radiopeilingen te

nemen, zoodat men voldoende gegevens krijgt om de radiofouten te bepalen.

Ook moet men zorg dragen, geen peilingen te nemen, indien er een belangrijke oppervlakte land tusschen het schip en het station is gelegen.

Op de Amerikaansche stations bedroeg de grootste constante fout 10 gr. Daar deze fout echter van te voren bekend is, heeft dit geen invloed op de nauwkeurigheid der peiling.

Fig. 3. Haveningang station te Boston. Contrôlestation van Boston.

In de Vereenigde Staten van Noord-Amerika heeft men thans aan den wal 75 radiopeilstations, waarvan een gedeelte geheel zelfstandig werkt, terwijl een ander gedeelte der staions in groepen samenwerkt.

Langs de kust van den Atlantischen Oceaan zijn 15 onafhankelijke peilstations in dienst. Deze kuststations hebben een werkingsfeer van 150 zeemijlen en geven, zoodra zij van eenig schip eene aanvraag ontvangen, de richting waar