JESU CHRISTI

·

TESTAMENTUM,

Vulgate Editionis;

SIXTI V. PONT.
Juffa recognitum,

MAX.

ET CLEMENTIS VIII.
auctoritate editum;

NOTIS HISTORICIS ET CRITICIS

illuftratum.

Acceffit Præfatio de Studio Sacrarum Scripturarum novi
Teftamenti: fubnexæ funt Chronologia
& Geographia facra.

VIRTE

PARISIIS,
Apud Viduam FLORENTINI DELAULNE,
via Jacobea, fub figno Imperatoris.

1

De Studio Sacrarum Scripturarum novi

Ꭰ

Teftamenti.

Ivinâ Providentiâ Ecclefiam adminiftrari, Deumque fidelium faluti confulere hoc unum fufficeret argumentum, quod tantùm apud homines,invitiffimis etiam corum cupiditatibus, Scripturæ facræ valeat auctoritas. Nunquam tamen diffitebor quofdam effe,qui facris litteris non ad falutem, fed ad necem, fed ad æternum utuntur exitium. Hujus verò id caufæ eft, quòd nimiùm curiofi ad eas accedimus, appetimufqne aut eloquentiæ aut fcientiæ famam : contra in iis fola veritas, fola quærenda eft charitas. Nullo enim modo (1) tribuiffet Deus tam excellentem illi fcripturæ per omnes jam terras auctoritatem nifi & per ipfam fibi credi,& per ipfam fe quæ. ri voluiffet. Verùm ita fefe ad mores hominú accommodavit, ut iis fuam manifesto gloriá referat, qui ipfum quærunt animo volenti, qui ipfum fincero corde diligunt; iis verò qui parùm de ipfo curant, abfconditus fit, & obfcutus videatur.Utramque & claritatem illam obfcuritatem & illá ad æternam electorum falatem, fuamque majeftatem retulit. Sat eni.n in Evangelio claritatis eft ut edoceantur ele&ti, fat obfcuritatis ut deponant fuperbiam humilitatem induant. Nec exprobrent impii Scripturæ facræ obfcuritatem,lat enim claritatis eft in Evangelio ut de repudiata veritate judicentur. Qui ergo volet edoceri, qui commoveri volet, legat humiliter, legat fimpli• citer, legat fideliter.

II.Nec tamen fine difquifitione aliqua doc trinam Evangelicæ veritatis adipifcimur, fed

(1) S. Aug. lib. 6. Confefl, cap. 5.

á i

tium faciendum eft à rectâ fide, ardentique in Deum charitate, ne fecretis, profundioribufque Myfteriis deterriti, eò adducamur, ut e◄ tiam ea quæ funt in Evagelio apertiffima vituperemus. Huic fidei noftræ, quàm noftris mentibus Deus ingerit, affidua & repetita fcripturæ lectio adjicienda eft. Pofteà nobis in occe negotio adjumento effe poterit Caroli Sigonii liber de Republica Hebræorum,in quo de Judeorú ritibus facris& prophanis accuratè differuit. At fufficiat fi devoretur libellus elegantiffimus qué vir pietate &doctrinâ celebris edidit de moribus Ifraëlitarum(1), cujus miram eruditione comitem habet brevis & fimplex eloquentia.

III. Sed ne temporum, ne regionum invertatur ordo, fequetur rei chronologicæ & geo. graphicæ ftudium. Priorem, ne longior mora fiat, delibare fat erit : quo in genere fingularem navarunt operá Jacobus Ufferius in facris Arnalibus Veteris & Novi Teftamenti, Lancelotius cujus Chronologia facra edita eft ad calcem Bibliorum Antonii Vitré, Capellus in Hiftoria Apoftolica, & Pearfonius in Annalibus Paulinis. Sed omnium inftar effe poterit Tillemontius (2) in primo præclariffimi ope ris volumine, quod fcripfit de Hiftoria Ecclefiaftica.Geographiam diligenter Adricomius, dilgentiùs tractavit Nicolaus Samfon: hujus difquifitiones geographicæ omnibus, ut puto, probantur. Si vero tabulas geographicas, quod neceffum eft, adhiberi velis, magnæ & paten tes utiliores erunt. Illæ procul à ftudio geographico removendæ funt, quæ eduntur minimo volumine, in iis enim confufus eft & perturbatus urbium & locorum fitus. Ele- !

(1) Les Mours des Ifraëlites par M. l'Abbé Fleuri.

(2 M. de Tillemont,

Memoires pour fervir à l'his ftoire Ecclefiaftique.

di curavit Guillelmus Samfon Nicolai filius. Nec parvi ficiendi funt Liglifoocii geographici conatus: multum quidem difcrepat ab aliis, fed ejus momenta explorare doctos non pigebit: doctus & ipfe fuit, reconditiorifque eruditionis Geographiæ tandé & Moribus Ifraëlitaru addifcendis perquam neceffarii funt confcripti libride fufceptis peregrinationibus in Palæstinam & in plagas orbis orientales.

IV. Priufquàm accedamus ad concordias Evangelicas, leviter faltem volvendæ funt bre viores alicujus interpretis notæ, non Holdeni fcholia paulo obfcuriora, non Tirini minùs accuratum opus, fed aut Vatabli aut Menochii comentarii. Quashunc publici juris facimus notas non laudamus, ne nos intolerantiùs jacare & in alios cæco nimiùm impetu incurrere videamur.Illas tamen undique ex probatiffimis interpretibus collegimus, novas aut abjecimus, aut jam vulgatas novis confirmavimus argumentis.Nufquam receffimus à mente Concilii Tridentini, ne prudentiæ noftræ innixi in rebus fidei & morum Scripturam facram, contra eum fenfum quem tenuit & tenet Ecclefia, aut etiam contra unanimem conséfum Patrum,ad petulatium hominum fentétiá contorqueremus. Concordiæ & Harmonie Evágelicæ multùm ad intelligétiam novi Teftaméti conferunt. Probatiffima ea eft qua typis elegantiffimis edidit anno 16 60. Carolus Savreux Bibliopola Parifienfis: fin minùs Lamifii (1) ex Oratoriana Cogregatione Harmoniam Evangelicam, vel Pezeronii Cifterciéfis feligas Hiftoriam (2), Perutilis foret Joannis Clerici (3) Harmonia Evangelica græcè & la

(1) Le P. Lami de l'Orat. du P. Pezron. (2) L'Hift. Evangelique

(3) M.le Clerc,Proteftant